Απ: Αρχαιοπληξία ,ζωτική ανάγκη ή πεδίο πολιτικής αντιπαράθε
Κάποιες σκέψεις για τα Αρχαία και από εμένα. Δεν είμαι φιλόλογος, άρα κανονικά η γνώμη μου δεν θα έπρεπε να έχει ιδιαίτερη βαρύτητα στη συζήτηση. Φοβάμαι όμως, και θα προσπαθήσω να φανεί πιο κάτω, ότι δεν πρόκειται κυρίως για φιλολογικό ζήτημα. Εξ άλλου με ενδιαφέρει το θέμα της διδασκαλίας των Αρχαίων και γιατί δεινοπάθησα στο σχολείο στο συγκεκριμένο μάθημα…
Κατ΄ αρχάς νομίζω ότι πρέπει να δώσουμε προσοχή στους όρους με τους οποίους τίθεται το ερώτημα. Λέω δηλαδή ότι πριν να αποφασίσει κάποιος αν θα διδάσκεται ή όχι η αρχαία ελληνική γλώσσα στο Γυμνάσιο από το πρωτότυπο, θα πρέπει πρώτα να αποφασίσει ποιος θα είναι ο κύριος στόχος της διδασκαλίας του μαθήματος των Αρχαίων. Νομίζω ότι ο μόνος στόχος κατά τα πρώτα χρόνια της διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών πρέπει να είναι η κατά το δυνατόν ουσιαστικότερη επαφή των μαθητών με τον πολιτισμό των αρχαίων Ελλήνων και όχι η εκμάθηση της μορφής της ελληνικής γλώσσας κατά την αρχαιότητα.
Σ΄ αυτό το στόχο, επειδή σαφώς έχει σχέση με σκληρά ιδεολογικά ζητήματα – τα οποία βεβαίως δεν είναι σε όλες τις εποχές το ίδιο έντονα - είναι δύσκολο να συμφωνήσουν όλοι εξ αρχής. Είναι δηλαδή λογικό η νεοελληνική κοινωνία, διαχρονικά αγχωμένη – αν και συχνά χωρίς επίγνωση - με το ζήτημα της συνέχειας της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού, να τείνει να προτιμήσει από την αρχή τη διδασκαλία απ΄ το πρωτότυπο, σαν να πρόκειται για έναν υπαρξιακό χιτώνα, όπως εκείνους που φορούσαν στις τελετές του τέλους του 19ου αιώνα.
Υποστηρίζω, λοιπόν, ότι η π λ ε ι ο ν ό τ η τ α των μαθητών είναι πιο πιθανό να αγαπήσει τον αρχαίο πολιτισμό μέσα από κείμενα μεταφρασμένα στην σύγχρονη μορφή της ελληνικής γλώσσας. Αν συμβεί αυτό, μετά από δύο ή τρία χρόνια, έχοντας οι μαθητές ήδη σπουδαίο κίνητρο, θα θελήσουν με μεγαλύτερη προθυμία να βουτήξουν στη δυσκολία του αρχαίου κειμένου. Γιατί η ελληνική γλώσσα βεβαίως είναι μία, αλλά στην αρχαία της μορφή είναι τόσο διαφορετική – αρκεί να δει κανείς την έκφραση άγνοιας και απογοήτευσης νεοέλληνα μέσης μόρφωσης μπροστά σε αρχαία επιγραφή - που αναπόφευκτα ο μαθητής απορροφιέται από τη δυσκολία να κατακτήσει αυτήν τη μορφή και αναγκαστικά αγνοεί το περιεχόμενο (άδειος χιτώνας…).
Τελικά, αν προσπαθούσαμε να φορτώνουμε τη γλώσσα με λιγότερο υπαρξιακό δράμα, θα μπορούσαμε, λαμβάνοντας ψύχραιμες αποφάσεις στα εκπαιδευτικά ζητήματα, να έχουμε στο τέλος καλύτερη σχέση με την αρχαία γλώσσα και τον πολιτισμό μας. Θλιβερή απόδειξη γι΄ αυτό είναι το επίπεδο γνώσης της αρχαίας ελληνικής ξένων μαθητών απόφοιτων κλασικών λυκείων στις χώρες τους.
Υ.Γ Μια ακόμη ισχυρή ένδειξη για την αληθινή φύση του ζητήματος είναι, αν βεβαίως δεν κάνω λάθος, ότι ποτέ δεν υπήρξε σοβαρή διένεξη μεταξύ των φιλολόγων για τη μέθοδο διδασκαλίας από το αρχαίο πρωτότυπο, αλλά μόνο για το αν θα χρησιμοποιείται αυτό ή η μετάφραση του.
