ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΤΡΙΚΑ ΓΚΡΕΜΙΖΟΝΤΑΙ
Στα δεκατρία έχασα την ομάδα μου στη μπάλα, τον Παναθηναϊκό. Τότε ήταν, που μου σφηνώθηκε η ιδέα, ότι το ποδόσφαιρο και η θρησκεία, είναι το όπιο των λαών. Ακόμα, όμως κι όταν σύντομα ξέφυγα από τέτοιες χοντροκομμένες σκέψεις και παρόλο, που συνέχιζα πάντα να βλέπω μπάλα, την ομάδα μου – και καμιά, άλλη όμως - δεν την ξαναβρήκα ποτέ. Να ήταν που το να υποστηρίζεις μια ομάδα, μου φαινόταν πρωτόγονος και άλογος τρόπος να ανήκεις κάπου ή που δεν ήθελα να γυρίσω σε κάτι που τέλειωσε; Λίγη σημασία έχει. Απ΄ την άλλη με εντυπωσίαζαν πάντα οι μακέτες και οτιδήποτε ξέφευγε από τη συνηθισμένη κλίμακα. Τα κουτιά του Γουόρχολ, τα γιγάντια καλαμάρια, ο Κοκκολάκης…
Έτσι λοιπόν τσίμπησα κι εγώ βλέποντας τις προάλλες στην τηλεόραση τις εικονικές μακέτες, που απεικόνιζαν το γήπεδο του Παναθηναϊκού στη Λεωφόρο, όπως θα είναι μετά την πιθανή ανακατασκευή του. Ωραίο θα γίνει,σκέφτηκα – ίσως ακόμη λίγο τριφύλλι στο κεφάλι μου… -- και με πήρε ο ύπνος.
Ξημέρωσε, όμως καινούργια μέρα και θυμήθηκα τις στατιστικές για το πράσινο στην Αθήνα. (Άσε, που δεν χρειάζονται στατιστικές, αρκεί να κοιτάξεις γύρω σου.) Έπειτα μου ήρθε στο μυαλό ένας τύπος στην εκπομπή να λέει γλυκερά: ¨Η Λεωφόρος δε μπορεί να γκρεμιστεί. Το πατρικό μας θα γκρεμίσουμε;¨
Στράβωσα. Να το γκρεμίσετε! Το δικό μου πατρικό γκρεμίστηκε, όμως οι αναμνήσεις μου απ΄ αυτό μένουν όσο κρατάει η ψυχή μου. Δε λέω να γκρεμίσουμε τα πάντα. Λέω πως μια πόλη, που δε μπορεί ανασάνει, που οι κάτοικοι της ζουν σε ευρωπαϊκή φαβέλλα και δεν το ξέρουν, πρέπει πάντα να ισορροπεί -- πιο καλά κι από το Δομάζο όταν τρίπλαρε – ανάμεσα στη διατήρηση της μνήμης και στη βελτίωση των συνθηκών της ζωής, ανάμεσα στο ανεκτίμητο και στο ωφέλιμο.
Αλλά ποια μνήμη; Αφού το καινούργιο γήπεδο δε θα θυμίζει σε τίποτα την παλιά, τόσο άσχημη, Λεωφόρο. Βρέθηκα κάποτε, τα χρόνια του ανύπαρκτου σοσιαλισμού, στο Λένινγκραντ. Είδα ένα παλιό, πανέμορφο στάδιο. Δεν θα σκεφτόταν ποτέ κανείς να το γκρεμίσει. Όμως και η ασχήμια έχει θέση στην πόλη. Παράδειγμα τα παλιά Προσφυγικά απέναντι στην Αλεξάνδρας. Ακόμα κι όταν χτίστηκαν, άσχημα νομίζω ήταν. Τα άφησαν βέβαια να ρημάξουν, για να τα γκρεμίσουν κάποτε προσφέροντας, θα πουν, υπηρεσία στην πόλη.
Δε θα κατηγορήσω το ποδόσφαιρο. Είναι και αυτό δείγμα του πολιτισμού (αλλά και της έλλειψης του…). Η μνήμη της προσφυγιάς και η αντιμετώπιση της, όμως μου φαίνεται πιο σημαντική για την πόλη. Τέτοια σημάδια μνήμης, σαν τα ντουβάρια των Προσφυγικών, όσο άσχημα κι αν είναι δεν τα γκρεμίζεις. Τα κρατάς για τους επόμενους. Να μπορούν να βλέπουν και να διαβάζουν την Ιστορία.
Δύσκολα θέματα αυτά σε μια πόλη, που δεν θέλει να θυμάται, που γκρέμισε το ιστορικό της κέντρο, που σκέπασε τον Ιλισό, που δεν καταλαβαίνει γιατί δεν έπρεπε να εκσυγχρονίσει την πλατεία Κολωνακίου και που τόσα άλλα αισχρά έκανε. Όμως ποτέ κανείς δεν είπε πως η τρίπλα του Δομάζου ήταν κάτι εύκολο…
